منشأیابی منابع رسوب: ارتباط بین فعالیت های آنزیمی خاک و رسوب

Authors

کاظم نصرتی

k. nosrati حسن احمدی

h. ahmadi فرود شریفی

f. sharifi

abstract

شناخت سهم و یا جداسازی منابع رسوب به عنوان ابزاری در پیش بینی فرسایش، اعتبارسنجی مدل های فرسایش و رسوب، پایش بیلان رسوب و در نتیجه در تعیین مناسب ترین عملیات کنترل فرسایش و رسوب و حفاظت خاک در مقیاس حوزه آبخیز مورد نیاز است. تفکیک خاک فرسایش یافته به چندین منبع با استفاده از ردیاب های طبیعی رویکردی جامع در مطالعات فرسایش و رسوب محسوب می شود. هدف از این تحقیق، به عنوان نخستین مطالعه، بررسی تغییرات مکانی ردیاب های بیوشیمیایی و کارایی این ردیاب ها در جداسازی منابع رسوب در سطح حوزه آبخیز تحت تأثیر انواع کاربری اراضی و فرسایش آبی، و کاربرد آنها به عنوان منشأیاب و تعیین سهم نسبی منابع رسوب است. به این منظور چهار فعالیت آنزیمی به عنوان ردیاب بیوشیمیایی در 42 نمونه منابع رسوب و 14 نمونه رسوب اندازه گیری گردید. نتایج تحلیل توابع تشخیص نشان داد ترکیب بهینه دو ردیاب شامل اوره آز و دهیدروژناز با تایید بیش از 92 درصد تفکیک منابع رسوب قادر به جداسازی منابع رسوب در منطقه مطالعاتی هستند. مدل منشأیابی منابع رسوب براساس ترکیب بهینه ردیاب های حاصل از تحلیل توابع تشخیص اجرا و درصد سهم نسبی هر یک از منابع رسوب تعیین گردید. نتایج نشان داد میانگین سهم نسبی رسوب (خطای استاندارد ± میانگین) از واحدهای کاری مرتع- فرسایش سطحی، اراضی کشاورزی-فرسایش سطحی، مرتع- فرسایش آبراهه ای و اراضی دیم- فرسایش سطحی به ترتیب برابر با مقادیر 3/5±3/11، 8/3±1/8، 5/8±75 و 5/2±6/3 درصد است. بدین ترتیب می توان نتیجه گرفت منشأیابی با استفاده از ردیاب های بیوشیمیایی، می تواند باعث تحول و ارتقای مدل های منشأیابی گشته و گام نخستی برای ایجاد ابزاری نوین برای تکمیل رویکرد منشأیابی در آینده باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

منشأیابی منابع رسوب: ارتباط بین فعالیت‌‌های آنزیمی خاک و رسوب

Sediment sources fingerprinting is needed as an autonomous tool for erosion prediction, validation of soil erosion models, monitoring of sediment budget and consequently for selecting soil conservation practices and sediment control methods at the catchment scale. Apportioning of eroded-soil into multiple sources using natural tracers is an integrated approach in soil erosion and sediment studi...

full text

بررسی کارایی خصوصیات مغناطیسی خاک در تفکیک منابع تولید رسوب

پارامترهای مغناطیسی متفاوتی وجود دارند که شاخص انواع خصوصیات مغناطیسی‌اند و برای تشخیص نوع کانی‌‌ها مورد استفاده قرار می‌‌گیرند به‌‌طوری‌‌که با استفاده از این پارامترها می‌توان نوع و محل یک کانی را ردیابی کرد. در این تحقیق از دو پارامتر قابلیت مغناطیسی بسامد کم (LFX) و قابلیت مغناطیسی وابسته به بسامد (FDX) که کارایی آنها در تحقیقات قبلی تأیید شده است برای ردیابی و تفکیک منابع رسوب استفاده شد. ...

full text

تعیین نقش کاربری‏ اراضی در تولید رسوب معلق و کف بر پایۀ منشأیابی رسوب در حوضۀ طالقانی، خرم‏ آباد

پدیدة فرسایش خاک از مخرب‏ترین پدیده‏هایی است که موجب خسارت‏های فراوان در بسیاری از مناطق می‌شود. از طرفی، کارایی هرچه بیشتر پروژه‏های حفاظتِ خاک مستلزم آگاه‌بودن از اطلاعاتِ تغییرات زمانی و مکانی رسوبات تولیدی در یک آبخیز است. با توجه به اینکه بخش اعظم رسوب‌های خروجی از یک حوضه طی وقایع زمانی سیلابی انجام می‌شود، تمرکز بر منشأیابی رسوبات حمل‌شده به هنگامِ سیلاب، اعم از بار معلق یا کف، در طراحی نوع...

full text

تعیین منابع ماسه براساس دانه بندی خاک یا رسوب سطحی(توان رسوب زایی)

نتیجه دینامیک باد، حمل ذرات خاک یا رسوب و ایجاد و تکامل اشکال ناهمواری­های بیابانی براساس شدت فرسایش یا رسوب گذاری است. منطقه خارتوران به­دلیل وضعیت زمین­شناسی، ژئومرفولوژی و اقلیم­شناسی خود، یک منطقه خاص را در نواحی خشک حوزه آبخیز بسته دشت کویر بوجود آورده است. تعادل اکوسیستم منطقه تحت تأثیر بهره­برداری­های انسانی و فعالیت­های باد بوده، بنابراین دارای ساختار ژئواکولوژیک با الگوهای مخصوص به خود...

full text

کمی سازی سهم منابع رسوب معلق در طول رخداد سیلاب با استفاده از روش منشأیابی در حوضۀ کمیش، شرق کرمانشاه

فرسایش خاک تشدید شونده تهدید جدی برای پایداری مدیریت منابع زمین و استفاده از منابع آب در بسیاری از مناطق جهان است. پژوهش حاضر با هدف تعیین سهم نسبی منابع رسوب سطحی کاربری کشاورزی و مرتع و زیر سطحی کانال رودخانه در تولید رسوب معلق در طول یک رخداد سیلاب، در حوضۀ کوهستانی کمیش با استفاده از یک روش منشایابی ژئوشیمیایی و مدل غیر ترکیبی بیزی انجام شد. به این منظور، 34 ردیاب ژئوشیمیایی برای ارزیابی من...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
علوم آب و خاک

جلد ۱۶، شماره ۶۰، صفحات ۲۲۷-۲۳۷

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023